Dzisiaj wybierzemy się w naszą kolejną Podróż z literaturą do Skoczowa, który znajduje się w województwie śląskim. Tutaj mieści się Muzeum poświęcone Gustawowi Morcinkowi.
Pisarz urodził się w 1891 w Karwinie w ubogiej rodzinie wozaka Józefa Morcinka. Był najmłodszym z czwórki rodzeństwa i został ochrzczony imieniem Augustyn, chrztu udzielił ksiądz wikary Józef Körner w kościele parafialnym w Karwinie. W 1892 zginął ojciec Józef Morcinek i ciężar utrzymania rodziny spadł na matkę. Augustyn – po ukończeniu szkoły ludowej w Karwinie – rozpoczął pracę w kopalni w wieku 16 lat, co w porównaniu z rówieśnikami było późno.
Gdy miał 19 lat, górnicy zebrali pieniądze na jego edukację, dzięki czemu mógł uczęszczać do Polskiego Seminarium Nauczycielskiego w Białej (dzisiaj części Bielska-Białej), które ukończył w 1914. W czasie I wojny światowej został powołany do służby wojskowej w austro-węgierskim garnizonie.
Od 1919 do 1935 pracował jako nauczyciel w Skoczowie. Jest tam muzeum biograficzne Gustawa Morcinka.
Debiutował w 1920 artykułem Wspomnienia z przewrotu w listopadzie 1918 r. zamieszczonym w „Dzienniku Cieszyńskim” (31.10.1920). Jednakże najważniejsze utwory napisał na przełomie lat 20. i 30., zostając jedynym znaczącym śląskim, polskojęzycznym, prozaikiem okresu międzywojennego. Wtedy to powstały takie dzieła, jak zbiór noweli „Serce za tamą” (1929), czy powieści „Wyrąbany chodnik” (1931–1932), „Narodziny serca” (1932) i „Łysek z pokładu Idy” (1933). M.in. za sprawą tych, poświęconych tematyce górniczej i śląskiej utworów, znalazł uznanie i trwałe miejsce w podręcznikach literatury, a Zofia Kossak nazwała go następcą Orkana i roztoczyła nad nim, w początkach jego kariery, opiekę literacką. Wdzięczny za pomoc Morcinek nazywał Kossak swoją „literacką matką chrzestną”. Lata 1936–1939 spędził za granicą.
Krótko przed wybuchem II wojny światowej wrócił do Polski, a 1 września 1939 wyjechał do Lwowa, skąd powrócił do Skoczowa na przełomie września i października. 6 października został aresztowany przez Gestapo i w latach 1939–1945 osadzony w niemieckich obozach koncentracyjnych kolejno w Skrochowicach koło Opawy, Sachsenhausen i Dachau. Powodem aresztowania, była przedwojenna działalność antyniemiecka. Zarzucano mu odczyty propagandowe dla Polaków w Westfalii, wykpiwanie niemieckiego kółka śpiewackiego („gesengferajnu” od Gesangverein) w felietonie „Cyrk w miasteczku” oraz, że pies bohatera „Wyrąbanego chodnika” nazywał się Bismarck. Jak pisze ironicznie sam Morcinek: „Za tego psa między innymi odsiedziałem bez sądu blisko 6 lat w niemieckich obozach koncentracyjnych.” Podczas pobytu w obozach proponowano mu, aby złożył wniosek o wpisanie na niemiecką listę narodowościową w zamian za uwolnienie, Morcinek jednak odmówił.
W listopadzie 1946 wrócił do Polski, na Śląsk i osiedlił się w Katowicach. W owym czasie doświadczył aktywnego poparcia nowych władz, które stworzyły mu bardzo dogodne warunki do pracy, mimo tego, jego powojenna twórczość nie osiągnęła już takiego uznania, jak jego przedwojenne utwory. Morcinek łączył w swych utworach autentyzm obserwacji z liryzmem i humorem. Oprócz „poważnych” tematów społecznych, pojawiają się w jego twórczości również powieści dla dzieci i młodzieży, powieści historyczne (np. „Ondraszek”, poświęcona najsłynniejszemu śląskiemu zbójnikowi) oraz baśnie, nawiązujące do śląskich „bajań” ludowych. Morcinek otrzymał za swą twórczość wiele odznaczeń i nagród literackich, a liczne jego książki przetłumaczono na języki obce i wydano za granicą. Gustaw Morcinek zmarł na białaczkę 20 grudnia 1963 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.
Trzy sale parteru poświęcone zostały patronowi muzeum i pokazują jego życie oraz twórczość. Większość prezentowanych dokumentów, zdjęć i wydawnictw pochodzi z b. Muzeum Biograficznego G. Morcinka. W pomieszczeniu dawnej kaplicy zamkowej urządzony został gabinet pisarza z jego biurkiem, maszyną do pisania oraz biblioteką. Ekspozycja stała obejmuje pradzieje Ziemi Cieszyńskiej – od epoki kamienia po wczesne średniowiecze ze szczególnym uwzględnieniem grodziska z VII – IX w. we wsi Międzyświeć k. Skoczowa, uważanego za pierwotny Skoczów. Część eksponatów archeologicznych pochodzi z dawnych zbiorów Karola Prausa, a całość ekspozycji usytuowano w stylowych piwnicach. Całe I piętro to ekspozycja rzemiosła cieszyńskiego, głównie tych branż, które w regionie cieszyńsko – skoczowskim najlepiej się rozwijały, np. garbarstwo, kapelusznictwo, piernikarstwo, garncarstwo, ale także lutnictwo, rusznikarstwo, złotnictwo, zegarmistrzostwo i inne.
Muzeum opracowało dwa szlaki dla turystów – Szlak Morcinkowski i Szlak Sarkandrowski. Można zamówić oprowadzanie grup po obu tych szlakach w Skoczowie. Oferujemy również projekcje filmów np. o Gustawie Morcinku, św. Janie Sarkandrze, historii Skoczowa, Żydach skoczowskich lub stroju cieszyńskim.
Myślę, że warto odwiedzić opisane Muzeum, niestety obecnie tylko wirtualnie.